Alles over Reprobel
Wat doet Reprobel?
Reprobel is een ministerieel vergunde ‘beheersvennootschap’. Beheersvennootschappen zijn een bijzondere soort ondernemingen. Het zijn auteursrechtenorganisaties die auteursrechten of wettelijke vergoedingen innen, beheren en verdelen voor rekening van grote groepen rechtenhouders. Beheersvennootschappen zijn eigendom van de rechtenhouders zelf.
Beheersvennootschappen maken, door hun grote ledenaantal, het leven makkelijker voor de rechtenhouders, maar ook voor de gebruikers. Ze zijn immers een centraal aanspreekpunt voor alle vormen van gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken die onder hun specifieke repertoire en beheersmandaat vallen.
Reprobel is de centrale beheersvennootschap van de Belgische auteurs en uitgevers. Ze regelt het papieren en digitale hergebruik van auteursrechtelijk beschermde teksten en stilstaande beelden die onder haar wettelijke opdracht of haar specifieke beheersmandaat en binnen de door haar gedefinieerde licentiegrenzen vallen. Het gaat concreet bv. over vakliteratuur, educatieve en wetenschappelijke werken, fictie en non-fictie, jeugdboeken, strips, (sommige vormen van gebruik van) persartikels, foto’s, schilderijen, beeldbouwwerken, illustraties, cartoons, liedjesteksten, quotes, …
Voor sommige wettelijke vergoedingen vertegenwoordigt Reprobel naast auteurs en uitgevers ook andere soorten rechtenhouders, met name rechtenhouders op geluidswerken en audiovisuele werken.
Beheersvennootschappen verdelen alle vergoedingen die ze innen integraal onder de rechtenhouders. Na verrekening van hun beheerskosten, maar die zijn wettelijk geplafonneerd. De beheerskosten van Reprobel bedragen maar de helft van het wettelijke maximum. We willen immers dat zoveel mogelijk van onze inningen ook effectief naar de rechtenhouders gaan. Transparante rekenschap dus.
Reprobel is een coöperatieve vennootschap (cv) maar geen klassieke commerciële onderneming. We hebben al sinds onze oprichting in 1994 maar één missie: ervoor zorgen dat auteurs en uitgevers van auteursrechtelijk beschermde teksten en stilstaande beelden een passende vergoeding krijgen voor het hergebruik van hun werken, ook in de digitale wereld van vandaag. Via wettelijke vergoedingen maar ook via onze gecombineerde licentie bizili by Reprobel.
Reprobel wordt, net als alle andere beheersvennootschappen die actief zijn op het Belgische grondgebied, gecontroleerd door de Controledienst van de beheersvennootschappen bij de FOD Economie. De Controledienst controleert de wettelijkheid van alles wat Reprobel doet: haar licentietarieven maar evengoed het respect voor haar eigen statuten en organieke documenten, de transparantie en de zorgvuldigheid van haar beheer en de efficiëntie en de snelheid van haar verdelingen. Daarnaast wordt Reprobel ook gecontroleerd door haar bedrijfsrevisor, RSM.
De vennoten van Reprobel zijn de vijftien Belgische beheersvennootschappen die zelf ook auteurs en/of uitgevers vertegenwoordigen. Reprobel keert dus normaal niet zelf vergoedingen aan individuele rechtenhouders uit, al kan dit in uitzonderlijke gevallen wel. De leden-beheersvennootschappen van Reprobel zijn van rechtswege lid van haar algemene vergadering en haar raad van bestuur. Daarom is Reprobel een centrale beheersvennootschap, een beheersvennootschap van beheersvennootschappen.
Reprobel houdt samen met Auvibel kantoor in Tour & Taxis, Brussel. Beide centrale beheersvennootschappen zijn operationeel geïntegreerd, maar ze blijven juridisch wel twee volledig aparte vennootschappen. De CEO van zowel Reprobel als Auvibel is Jean-Paul Langhoor – Beitia.
Wat int Reprobel precies?
Reprobel int als uniek loket vergoedingen uit een aantal ‘wettelijke licenties’. Dat zijn wettelijke uitzonderingen op het gewone, exclusieve auteursrecht met een vergoeding die bij wet en koninklijk besluit is vastgesteld. Onder een wettelijke licentie moet een gebruiker – anders dan in het gewone auteursrecht – niet de voorafgaande toestemming van de rechtenhouders hebben om auteursrechtelijk relevante handelingen te stellen binnen de grenzen van de wettelijke uitzondering. Dit soort handelingen stellen, mag dus omdat de wet het zegt, maar gebruikers zijn wel jaarlijks aangifteplichtig ten overstaan van Reprobel. En ook vergoedingsplichtig, binnen de wettelijke grenzen.
De wettelijke licenties die Reprobel centraal int, zijn de reprografievergoeding en de parallelle uitgeversvergoeding (private en publieke sector, fotokopieën van beschermd werk), de vergoeding voor onderwijs en wetenschappelijk onderzoek en de vergoeding voor het openbaar leenrecht. Het gaat in alle gevallen om professioneel hergebruik van auteursrechtelijk beschermde teksten en beelden. Voor onderwijs en wetenschappelijk onderzoek en voor openbare uitlening omvat de wettelijke vergoedingsregeling echter ook het hergebruik van geluidswerken en audiovisuele werken binnen de grenzen van de onderliggende wettelijke uitzondering. Reprobel vertegenwoordigt in deze domeinen wettelijk ook de rechtenhouders op deze laatste twee soorten auteursrechtelijk beschermde werken. Ze heeft hiervoor specifieke mandaatovereenkomsten afgesloten met de centrale beheersvennootschap Auvibel.
Daarnaast biedt Reprobel ook een ruime gecombineerde licentie aan voor zowel papieren en digitale reproducties als welbepaalde vormen van digitale verspreiding van auteursrechtelijk beschermde teksten en stilstaande beelden in de private en de publieke sector: bizili by Reprobel. Ze doet dat (via haar leden-beheersvennootschappen) met het mandaat van meer dan 60.000 Belgische auteurs en meer dan 400 Belgische uitgeverijen in alle genres, en met het mandaat van haar buitenlandse partnerorganisaties voor het wereldwijde repertoire van bizili. De licentietarieven van bizili moeten op voorhand worden aangemeld bij de Controledienst van de beheersvennootschappen bij de FOD Economie (art. XI.272 Wetboek van Economisch Recht). Bizili dekt alle gebruikshandelingen die binnen de licentiegrenzen worden gesteld en die tot het (erg ruime) nationale en internationale repertoire van Reprobel behoren.
Het verschil tussen bizili by Reprobel en de beperktere reprografieaangifte vindt u hier in detail uitgelegd.
Hoe verdeelt Reprobel de geïnde vergoedingen?
Reprobel is een centrale auteursrechtelijke beheersvennootschap, een beheersvennootschap van beheersvennootschappen. Haar vennoten zijn dus niet de individuele rechtenhouders, maar zelf ook beheersvennootschappen van auteurs en/of uitgevers.
Reprobel verdeelt de vergoedingen die ze int in principe dan ook niet onder de individuele rechtenhouders (auteurs en uitgevers). Ze verdeelt de vergoedingen onder haar 15 leden-beheersvennootschappen van auteurs en uitgevers, en dat op basis van studies en beschikbare marktgegevens.
Er zijn twee verdelingscolleges binnen Reprobel: het Auteurscollege waarin de beheersvennootschappen van de auteurs vertegenwoordigd zijn, en het Uitgeverscollege met daarin de beheersvennootschappen van de uitgevers. Deze colleges verdelen de geïnde vergoedingen volledig autonoom van elkaar. Ze doen de verdeling in eerste instantie op basis van wettelijke of organieke verdeelsleutels tussen auteurs en uitgevers; vervolgens van verdeelsleutels tussen de categorieën van werk (auteurs) en de dragers (uitgevers); en tot slot via specifieke verdeelsleutels om het aandeel van elk collegelid binnen deze categorieën of dragers te bepalen. De vergoedingen worden in principe bij helften verdeeld onder auteurs en uitgevers, behalve voor het openbaar leenrecht (70% auteurs, 30% uitgevers).
Reprobel heeft specifieke verdelingsregels voor elke inningsbron, en dat voor haar beide Colleges. Deze verdelingsregels moeten op voorhand worden aangemeld bij de Controledienst voor de beheersvennootschappen bij de FOD Economie (art. XI.272 Wetboek van Economisch Recht). Voor sommige ‘wettelijke licenties’ moeten de verdelingsregels ministerieel worden goedgekeurd.
Individuele rechtenhouders kunnen voor wettelijke licenties ook rechtstreeks vergoedingen van Reprobel vragen, al gebeurt dit eerder uitzonderlijk. Ze kunnen hun vergoedingsaanvraag indienen via het contactformulier van Reprobel. In de praktijk gebeurt dit uiterst zelden, omdat de meeste rechtenhouders zijn aangesloten bij een beheersvennootschap en omdat Reprobel de concrete berekening van dit soort vergoedingsaanspraken uitbesteedt aan het meest relevante lid-beheersvennootschap. Bovendien bieden onze leden-beheersvennootschappen ook interessante extra diensten aan rechtenhouders aan. Het is dus makkelijker om voor vergoedingen rechtstreeks bij een lid-beheersvennootschap van Reprobel aan te kloppen, en niet bij Reprobel zelf.
Voor de wettelijke vergoedingen voor onderwijs en wetenschappelijk onderzoek en voor openbaar leenrecht int Reprobel de vergoedingen niet alleen voor auteurs en uitgevers, maar ook voor de rechtenhouders van geluids- en audiovisuele werken. Reprobel keert daarom een deel van deze vergoedingen uit aan de centrale beheersvennootschap Auvibel, die de rechthebbenden van geluids- en audiovisuele werken vertegenwoordigt in deze domeinen en die daarnaast ook de wettelijke privékopievergoeding int en verdeelt. Reprobel en Auvibel hebben hierover specifieke mandaatovereenkomsten afgesloten.
Reprobel stelt twee keer per jaar vergoedingen ter beschikking voor verdeling in haar Colleges: de voorlopige terbeschikkingstelling door haar raad van bestuur in de loop van het boekjaar (voor de inningen van 1 januari tot en met 30 september van het lopende boekjaar), en de definitieve terbeschikkingstelling door haar gewone algemene vergadering van juni van het kalenderjaar dat volgt op het boekjaar (inningen van het volledige verstreken boekjaar). De voorlopige terbeschikkingstelling is een voorschot op de definitieve terbeschikkingstelling, en doet dus geen afbreuk aan deze laatste terbeschikkingstelling.
De wettelijke maximale doorlooptijd voor verdelingen en betalingen aan de vennoten en mandaatgevers van Reprobel is in principe negen maanden vanaf het afsluiten van het boekjaar waarin de vergoedingen werden geïnd. Als Reprobel deze doorlooptijd overschrijdt, dan rapporteert ze hierover transparant in haar jaarverslag. Voor betalingen die Reprobel uit het buitenland ontvangt, geldt een specifieke maximale termijn van zes maanden vanaf de ontvangst van de betaling.
Regelt Reprobel alleen het hergebruik van Belgische teksten en beelden?
Nee hoor, en gelukkig maar.
Gebruikers in de Belgische professionele sectoren (private en publieke sector, erkend onderwijs en wetenschappelijk onderzoek en erkende openbare bibliotheken) gebruiken immers niet alleen Belgische auteursrechtelijk beschermde teksten en stilstaande beelden, maar vaak ook buitenlandse bronwerken.
Daarom heeft Reprobel meer dan 40 internationale representatie-overeenkomsten met buitenlandse partnerorganisaties afgesloten. Deze overeenkomsten regelen doorgaans niet alleen het gebruik van buitenlandse teksten en beelden in de Belgische professionele sectoren, maar ook het gebruik van Belgisch repertoire in het buitenland. Daardoor kan Reprobel ook een nagenoeg wereldwijd repertoire aanbieden in haar gecombineerde licentie bizili by Reprobel voor de private en de publieke sector die zowel papieren reproducties als de meest courante vormen van digitaal hergebruik binnen de ruime licentiegrenzen regelt. Deze internationale overeenkomsten voorzien in de meeste gevallen een wederzijdse betaling van vergoedingen: door de buitenlandse partnerorganisatie aan Reprobel voor het gebruik van Belgische teksten en beelden en andersom door Reprobel aan de buitenlandse partner voor het gebruik van het repertoire van deze partner in haar licenties. Dit soort overeenkomsten regelt ook de wederzijdse betaling van wettelijke vergoedingen (reprografie, onderwijs/onderzoek en in sommige gevallen openbaar leenrecht). U vindt het repertoire van de buitenlandse partnerorganisaties van Reprobel en eventuele uitsluitingen uit dit repertoire (‘opt-outs’) op de website van de buitenlandse partner voor het land in kwestie. Sommige leden-beheersvennootschappen van Reprobel hebben rechtstreekse mandaatovereenkomsten met buitenlandse partnervennootschappen voor welbepaalde categorieën van werk of dragers en/of voor welbepaalde gebruiken.
Reprobel heeft voor elke inningsbron specifieke verdelingsregels voor vergoedingen uit of naar het buitenland.
Reprobel garandeert in het kader van haar internationale representatie-overeenkomsten doorgaans de ‘nationale behandeling’ van buitenlandse rechtenhouders. Dat betekent dat ze deze rechtenhouders behandelt alsof het Belgische rechtenhouders zijn, via specifieke verdelingsregels. Dit principe is in ieder geval gewaarborgd ten overstaan van rechtenhouders (auteurs en uitgevers) in een andere lidstaat van de EU. Voor de meeste landen buiten de EU geldt dit principe ook voor de auteurs (op grond van de Conventie van Bern), maar niet noodzakelijk voor de uitgevers. Is ‘nationale behandeling’ niet van toepassing, dan speelt het principe van de ‘wederkerigheid’ en krijgen buitenlandse rechtenhouders rechten van Belgische rechtenhouders alleen in de mate dat deze rechten in het betreffende land ook voor Belgische rechtenhouders gewaarborgd zijn.
Reprobel is een actief lid van haar wereldorganisatie IFRRO.
Hoe wordt Reprobel gecontroleerd?
Reprobel werkt als ministerieel vergunde (centrale) beheersvennootschap onder het externe wettigheidstoezicht van de Controledienst van de beheersvennootschappen bij de FOD Economie. De Controledienst houdt toezicht op de wettelijkheid van wat Reprobel doet en op het respect voor haar organieke documenten, onder meer wat haar licentietarieven en verdelingen betreft. Reprobel wordt bovendien extern gecontroleerd door haar commissaris-revisor, RSM. Reprobel wordt daarnaast ook intern gecontroleerd door haar 15 leden-beheersvennootschappen, die statutair vertegenwoordigd zijn in haar algemene vergadering en haar raad van bestuur. Beheersvennootschappen zijn immers van en voor de rechtenhouders, en ze worden dan ook in eerste instantie door de rechtenhouders zelf gecontroleerd.
De organieke documenten van Reprobel bevatten bepalingen over interne controle en belangenconflicten, in overeenstemming met de regelgeving in verband met het collectieve beheer van auteursrechten.
Reprobel in cijfers
Reprobel inde in het boekjaar 2024 iets minder dan 30 miljoen euro, BTW exclusief. Dat is een historisch record in absolute cijfers, maar het is niet veel meer dan wat Reprobel tien jaar geleden al inde via (hoofdzakelijk) de wettelijke vergoeding op kopieerapparaten en multifunctionele printers, als u rekening houdt met de aanzienlijke inflatie. Toen was de werking van Reprobel wel nog beperkt tot fotokopieën van auteursrechtelijk beschermde teksten en beelden; sinds 2020 biedt Reprobel ook een succesvolle aanvullende digitale licentie aan voor de private en publieke sector: bizili by Reprobel. Deze licentie regelt naast papieren reproducties ook de meest courante vormen van digitaal hergebruik van binnen- en buitenlandse auteursrechtelijk beschermde teksten en stilstaande beelden.
Reprobel is de wereldleider in inningen per capita in het domein van business licensing voor auteursrechtelijk beschermde teksten en stilstaande beelden in de private en de publieke sector. Vóor Zwitserland en de Scandinavische landen. In absolute cijfers is Reprobel in dit domein wereldwijd de nummer 4, na de VS, het VK en Frankrijk. Maar België is natuurlijk heel wat kleiner dan deze landen. De marktdekking van bizili by Reprobel is nagenoeg volledig bij de top 500 Belgische bedrijven, en in de publieke sector. Daarnaast tekeken ook meer dan 90.000 kleinere Belgische ondernemingen, zelfstandigen, vzw’s en overheidsinstellingen in op bizili. Reprobel heeft meer dan 60 sectorale overeenkomsten in verband met bizili afgesloten, met belangenorganisaties in nagenoeg alle professionele sectoren.
Sinds haar opstart in 1994 heeft Reprobel al een half miljard euro geïnvesteerd in de Belgische creatieve sector. Op jaarbasis verdeelt ze gemiddeld tussen 20 en 30 miljoen euro onder de rechtenhouders. Het precieze bedrag daarvan varieert in functie van haar bruto inningen, van interne verdeelakkoorden en van de reserves en provisies die ze als beheersvennootschap wettelijk moet aanleggen.
Reprobel heeft 15 Belgische leden-beheersvennootschappen van auteurs en uitgevers. Via haar Belgische vennoten vertegenwoordigt Reprobel nagenoeg alle Belgische auteurs en uitgevers: meer dan 60.000 auteurs in alle genres van teksten en stilstaande beelden en meer dan 400 uitgeverijen van groot tot klein. Via meer dan 40 internationale representatie-overeenkomsten vertegenwoordigt Reprobel ook vele honderdduizenden buitenlandse auteurs en uitgevers wereldwijd, en vele miljoenen auteursrechtelijk beschermde bronwerken.
De beheerskosten van Reprobel bedragen maar ongeveer de helft van het wettelijke maximum. We willen zo efficiënt mogen werken, zodat er veel mogelijk geld terugvloeit naar de rechtenhouders. Dat is ons missie, elke dag opnieuw. Het team van Reprobel bestaat uit 12,6 personeelsleden in voltijdse equivalenten. Daarmee bedienen we meer dan 200.000 ondernemingen en andere professionele gebruikers in België. Dat doen we onder meer via een gebruiksvriendelijk online aangifteportaal.
Wettelijke transparantie
Omdat een beheersvennootschap aanzienlijke bedragen aan auteursrechten en wettelijke vergoedingen collectief int en verdeelt voor rekening van een groot aantal rechtenhouders, geldt er een strikt regelgevend kader in verband met haar organisatie, tarieven, inningen, niet-discriminerend beheer, verdelingen, interne en externe controle, transparantie en boekhoudnormen. Reprobel moet als beheersvennootschap dan ook transparant rapporteren over haar inningen, beheer en verdelingen.
U vindt alle relevante informatie hierover in haar jaarverslag.
- Jaarverslag boekjaar 2024
- Jaarverslag boekjaar 2023
- Jaarverslag boekjaar 2022
- Jaarverslag boekjaar 2021
- Jaarverslag boekjaar 2020
- Jaarverslag boekjaar 2019
De statuten van Reprobel vindt u hier. De statuten maken deel uit van haar ruimere organieke documenten, die verder ook haar algemeen reglement, het huishoudelijk reglement van haar Colleges, de verdelingsregels van deze Colleges en haar innings- en tariferingsregels M.2023.003 voor bizili by Reprobel (gecombineerde licentie private en publieke sector, inclusief de meest courante vormen van digitaal hergebruik van auteursrechtelijk beschermde teksten en stilstaande beelden) omvatten.
De wettelijk bekend te maken beleidsnota’s van Reprobel vindt u hier.
De leden-beheersvennootschappen (vennoten / bestuurders) van Reprobel vindt u hier. Een lijst van de internationale representatie-overeenkomsten van Reprobel vindt u hier.
Alle vragen over de werking van Reprobel kan u stellen via haar online contactformulier.
